استراتژی قانونی تهاجمی تسلا در چین منجر به سوابق تقریبا بینقصی در دادگاه شده است که انتقادکنندگان، مشتریان و رسانههایی را که اعتبار این شرکت را زیر سوال میبرند، خفه کرده است. پیروزیهای قانونی غول خودروسازی الکتریکی نشاندهنده ارتباطات سیاسی عمیق آن و محدودیت گزینههای موجود برای کسانی است که علیه آن سخن میگویند.
رویکرد همیشگی و غیرمعمول تسلا
بیشتر خودروسازان شکایات مشتریان و انتقادات منفی را از طریق تلاشهای روابط عمومی یا حل و فصل داخلی اختلافات مدیریت میکنند. اما تسلا در چین رویکرد متفاوتی اتخاذ کرده است؛ شکایت از مشتریان ناراضی به خاطر افترا. یکی از موارد قابلتوجه شامل ژانگ یازهو بود که پس از ادعای خود مبنیبر اینکه یک نقص در ترمز تسلا مدل ۳ او باعث بروز تصادفی شده است که والدینش را به بیمارستان کشاند، دادخواست عمومی علیه او باز شد.
تسلا این اتهامات را رد کرد و از ژانگ به خاطر افترا شکایت کرد. دادگاه چینی هم به نفع تسلا رأی داد و او را ملزم به پرداخت بیشاز ۲۳هزار دلار غرامت و صدور یک عذرخواهی عمومی کرد. ژانگ به آسوشیتدپرس گفت: «من از پذیرش این رأی امتناع میکنم.» او تاکید کرد فقط تجربیات خود را به عنوان یک مصرفکننده بیان کرده است. پرونده او اکنون در مرحله تجدیدنظر بوده اما برتری قانونی تسلا در چین نشان میدهد او با چالشهای زیادی روبهرو است.
متحدان قوی ماسک در چین
موفقیت تسلا در چین تنها بهدلیل محصولاتش نیست، بلکه نتیجه پشتیبانی سیاسی قوی او هم هست. لی کیانگ، نخستوزیر چین و دبیر سابق حزب در شانگهای، نقش مهمی در دادن اجازه به تسلا برای حضور در این کشور ایفا کرد. تحترهبری لی، تسلا اولین خودروساز خارجی شد که اجازه فعالیت در چین را بدون تشکیلات مشترک محلی داشت و این موضوع به ایلان ماسک کنترل بیسابقهای بر کسبوکارش را داد.
این شرکت همچنین از وامهای با بهره کم، معافیتهای مالیاتی و تساهلهای نظارتی بهرهمند شد. با این سطح از حمایت دولتی، تسلا در بازاری که شرکتهای خارجی اغلب در کسب مزایای قانونی یا سیاسی دچار مشکلاند، رشد کرده است.
سلسله پیروزیها در دادگاه
تسلا حداقل شش شکایت به خاطر افترا علیه مشتریانی که مشکلاتی با وسایل نقلیه خود گزارش دادهاند و همچنین شکایات دیگری علیه روزنامهنگاران و وبلاگنویسان که داستانهای انتقادی درباره این شرکت نوشتهاند، مطرح کرده است. در هر موردی که دادگاه حکمی صادر کرده، تسلا پیروز شده است. فراتر از پروندههای افترا، تسلا همچنین در برابر مشتریانی که به خاطر نقصهای خودرو یا اختلافات قراردادی از این شرکت شکایت کردهاند، پیروز شده است.
از ۸۱ پروندهای که مالکان خودرو تسلا را به دادگاه کشاندند، فقط ۹ پرونده به نفع شاکیان به نتیجه رسید؛ بنابراین نرخ موفقیت به شکل چشمگیری برای مصرفکنندگان در دعاوی مرتبط با محصولات پایین است.
سانسور رسانهای و تاثیر رعبآور
استراتژی قانونی تسلا فراتر از دادگاه است. خبرنگاران در چین گزارش میدهند پوشش منفی از تسلا محدود شده و برخی از رسانهها بهطور کامل از انتقاد از این شرکت به خاطر ارتباط نزدیک آن با دولت پرهیز میکنند.
دو رسانه چینی «پینگوست و ifeng.com» پس از انتشار گزارشهای انتقادی از تسلا با شکایتهایی روبهرو شدند و پینگوست مجبور به عذرخواهی و پرداخت خسارت شد. این الگوی ارعاب قانونی فراتر از تسلاست، زیرا رقبای داخلی خودروهای برقی نظیر بیوایدی، Nio و لی اتو نیز به دنبال پروندههای افترا علیه وبلاگنویسان هستند. با این حال، تسلا به خاطر آمادگی خود برای اقدام قانونی علیه مالکان تا حد زیادی متمایز جلوه میکند.
استفاده تسلا از سیستم حقوقی چین برای ساکت کردن منتقدان، نگرانیهایی در مورد وضعیت حمایت از مصرفکننده و آزادی بیان در این کشور ایجاد میکند. در حالی که دادگاهها ادعا میکنند که حکمهایشان عادلانه است، موفقیت چشمگیر تسلا نشان از شرایط دیگری دارد. تاکنون، سلطه تسلا در چین به نظر غیرقابل تزلزل میرسد.
اما با افزایش نارضایتی مصرفکنندگان و جلبتوجه عمومی به موارد بیشتر، باید دید آیا استراتژی حقوقی این شرکت همچنان بدون چالش باقی خواهد ماند یا اینکه درنهایت با نوعی بررسی که تاکنون به شدت در تلاش برای سرکوب آن بوده است، روبهرو خواهد شد.